Żywienie w chorobach serca i naczyń

Niewydolność krążenia jest to stan, w którym pojemność minutowa serca i ciśnienie tętnicze nie pokrywają zapotrzebowania ustroju. Obecnie najczęstszą przyczyną upośledzenia czynności serca jest choroba niedokrwienna i nadciśnienie tętnicze. Głównie objawy spowodowane wtórną retencją sodu i wody, co sprzyja powstawaniu obrzęków kończyn dolnych oraz większości rodzajów duszności.

DIETA DLA CHORYCH Z NIEWYDOLNOŚCIĄ  KRĄŻENIA

Do głównych zaleceń dietetycznych należy przede wszystkim ograniczenie podaży sodu. W  normalnej diecie zawartość ta waha się pomiędzy 3 a 6 g, toteż zmniejszenie tej ilości o połowę można uzyskać poprzez ograniczenie dosalania potraw oraz unikanie produktów będące jego cennym źródłem jak: frytki, orzeszki solone, chipsy, potrawy wędzone, kiszone oraz oliwki. Jako zamiennik soli kuchennej może posłużyć chlorek potasu. W cięższych przypadkach, gdy stosowanie środków moczopędnych  nie zapobiega retencji wody, należy ściśle ograniczyć dzienne spożycie sodu do 1,2-1,5 g. W tym przypadku należy unikać soli zarówno podczas procesu gotowania oraz dosalania potraw. Pamiętajmy, że stosowanie ziół i przypraw może wspaniale poprawić smak.

W przypadku zaawansowanej niewydolności krążenia chorzy powinni unikać spożywania jednorazowo dużych posiłków, gdyż może prowadzić to do wzrostu obciążenia serca i nasilenia duszności. Równocześnie spożycie mniejszej ilości posiłków dziennie, co za tym idzie zmniejszonej podaży kalorycznej prowadzić może do nasilenia niewydolności energetycznej. Dlatego też dieta powinna być prawidłowo zbilansowana o wymaganej wartości energetycznej.

Ważne jest aby, w stanach znacznej niewydolności serca  ograniczyć podaż wody, gdyż w tym stanie dochodzi  na ogół do wzrostu stężenia hormonu antydiuretycznego, co prowadzi do upośledzonego wydalania wody. Kolejnym ważnym zaleceniem powinno być uzupełnianie niedoboru potasu głównie w przypadku stosowania środków moczopędnych.

Należy ograniczyć także spożycie napojów zwierających kofeinę, gdyż przyczynia się ona powstania niemiarowości  oraz przyśpiesza czynność serca.

DIETA DLA CHORYCH Z ZAWAŁEM MIĘŚNIA SERCOWEGO

Zawał mięśnia sercowego (łac. Infarctus myocardii), ostra, groźna choroba serca w której powstaje obszar martwicy mięśnia sercowego w wyniku jego niedotlenienia. Zawał mięśnia sercowego jest postacią choroby niedokrwiennej mięśnia sercowego (obok: nagłej śmierci sercowej, dławicy sercowej, przewlekłej choroby niedokrwiennej serca i tzw. „kardiomiopatii” niedokrwiennej). [Źródło WIKIPEDIA]

Zawał serca jest zazwyczaj następstwem zaawansowanej miażdżycy tętnic wieńcowych.
Dietę ustala się w zależności od tanu chorego. W przypadku chorego leżącego przez pierwsze 24h dieta powinna być płynna ze względu na możliwość wystąpienia wymiotów oraz nudności a co gorsze nagłego zatrzymania krążenia. Następnie wprowadza się łatwo strawne i łatwo przyswajalne pokarmy w ilości dostarczającej 800 do 1200 kcal.
Posiłki powinny mieć niska zawartość cholesterolu oraz sodu oraz powinny być spożywane często w małych ilościach, około 5-6 razy dziennie. Podobnie jak w przypadki diety w niewydolności krążenia należy wykluczyć podaż kofeiny, z możliwością spożywania napojów bezkofeinowych.
Niektórzy dietetycy zalecają spożywanie tłuszczów zawierających wielonienasycone kwasy tłuszczowe znajdujące się w tłustych rybach morskich. Tłuszcze te blokują tworzenie się zakrzepów zmniejszając poziom fibrynogenu, zmniejszają poziom trójglicerydów, podnoszą poziom cholesterolu HDL. Również dodatek do potraw czosnku powoduje obniżenie ciśnienia krwi i jej krzepliwości
W przypadku osób otyłych istotne jest ograniczenie ilości spożywanego pokarmu, gdyż miażdżyca spowodowana okładaniem się nadmiaru cholesterolu w blaszkach naczyń do stanowi główną przyczynę zawału mięśnia sercowego.
W niektórych stanach jak np. cukrzyca należy wykluczyć spożycie cukrów prostych w okresie po przebytym zawale.
U wszystkich pacjentów po przebytym zawale w okresie 3,6 i 9 miesiącach należy oceniać stan gospodarki lipidowej i  w zależności od stanu zdrowia modyfikować i ustalać indywidualną dietę.

Przykładowy dzień diety małotłuszczowej z ograniczeniem tłuszczów prostych i cholesterolu oraz zwiększeniem zawartości wielonienasyconych kwasów tłuszczowych wg Anny Rościszewskiej-Stoyanow.