Dodatki do żywności to substancje niespożywane jako żywność. Mogą posiadać wartości odżywcze. Są stosowane w procesach technologicznych w celu otrzymania produktu o określonych cechach (zmiana barwy, smaku itd.). Dodatkami takimi mogą być probiotyki (bakterie lub drożdże wzmacniające nasz układ immunologiczny), antybiotyki (jako konserwanty, stymulanty wzrostu – dodawane głównie do pasz dla zwierząt), witaminy oraz chemiczne dodatki do żywności.
Chemiczne dodatki do żywności są stosowane od niedawna (wcześniej stosowano tylko kilka substancji, np. sól). Oficjalnie wszystkie zostały przebadane, a proces ich produkcji jest nadzorowany. Pod tym względem same substancje mogą być bezpieczniejsze od tych naturalnych. Dodatki chemiczne mogą być naturalne (pochodzące z produktów naturalnych), identyczne z naturalnymi (syntezowane, o budowie naturalnych substancji – chemicznie identyczne) oraz sztuczne (syntezowane bez odpowiedników naturalnych).
Jeżeli na etykiecie napisane jest smak, aromat identyczny z naturalnym lub coś podobnego oznacza to, że aromat został uzyskany przy pomocy substancji naturalnych, jednak skład chemiczny może się znacznie różnić.
Popyt i podaż
Producenci dodają substancje poprawiające walory produktów, ponieważ my sami chcemy kupować produkty ładnie wyglądające, pachnące, o długim terminie przydatności do spożycia. W celu poprawienia wyglądu etykietki stosuje się skróty (tzw. lista E). Dzięki temu na etykiecie można pełne nazwy substancji zastąpić kodem 4 lub 5 znaków (np. E100).
Nie ma 100% pewności czy chemiczne dodatki do żywności są szkodliwe, tak samo nie można jednoznacznie stwierdzić, iż są bezpieczne. Ich wpływ na nasze zdrowie może się objawić po długim czasie (kilkadziesiąt lat), bądź dopiero w przyszłych pokoleniach (mogą być mutagenami). Dla lepszego samopoczucia warto jest wybierać produkty z jak najmniejszą liczbą dodatków. Ciężko jest znaleźć produkty czyste od wszelkiego rodzaju przypraw.
Lista E
Lista E jest to spis chemicznych dodatków do żywności uznanych przez Unie Europejską za bezpieczne i dozwolone do użycia. Wszystkim tym substancją nadano specjalne kody „E” (E jak Europa). Dodatkowo podzielono je na grupy, co pozwala konsumentom poznać zastosowanie użytych substancji.
- Lista E
- E100-E199 – barwniki
- E200-E299 – konserwanty
- E300-E399 – przeciwutleniacze
- E400-E399 – emulgatory, stabilizatory, środki zagęszczające
- E500-E599 – różne
- E600-E699 – wzmacniacze smaku
- E700-E799 – antybiotyki
- E900-E1299 – różne
- E1300- E1400 – skrobie modyfikowane
Ilość poszczególnych substancji w produktach jest regulowana prawnie. Spotyka się jednak przekraczanie norm przez producentów żywności. Państwowa Inspekcja Handlowa nie może jednak upubliczniać nazw przedsiębiorstw łamiących te normy (w takim razie po co jest?) może jedynie nakładać kary finansowe, co dla dużych przedsiębiorstw może być bardziej opłacalne niż przestrzeganie norm.
