Coraz częściej spotykamy się w przypadkami, kiedy dieta w potocznym rozumienia tego słowa przejmuje kontrolę nad naszym życiem. Mam dla Was kilka ciekawych wyników badań w tym temacie.
„Pokolenie Z” źle ocenia swoją masę ciała:
Wyniki nowych badań prowadzonych przez UCL wskazują, że znacznie większa liczba chłopców i dziewcząt „Pokolenia Z” w Wielkiej Brytanii stosuje diety odchudzające i prawdopodobnie przeszacowuje swoją masę ciała. Badania opublikowane w JAMA Pediatrics wykazały, że dziewczęta, które próbują schudnąć, są również bardziej narażone na objawy depresji niż w poprzednich latach.
„Pokoleniem Z” nazywamy osoby urodzone po 1995 roku, które nie znają życia bez Internetu i social mediów.
W 2015 roku 42% 14-letnich dziewcząt i chłopców stwierdziło, że obecnie próbuje schudnąć, w porównaniu z 30% w 2005 roku. Jak mówią autorzy wzrost częstości stosowania „diety” wśród młodych ludzi jest niepokojący, ponieważ badania eksperymentalne wykazały, że „dieta” jest generalnie nieskuteczna w długoterminowej redukcji masy ciała u nastolatków, ale zamiast tego może mieć większy wpływ na zdrowie psychiczne. W skrócie – zamiast skupić na nawykach żywieniowych, młodzież skupia się wyłącznie na odchudzaniu.
Zespół badawczy przeanalizował dane na temat 22503 nastolatków w Wielkiej Brytanii w trzech różnych dekadach, którzy byli częścią różnych badań kohortowych: British Cohort Study (osób urodzonych w 1970; dane zebrano w 1986), badanie Children of the 90s (ur. 1991-92, dane zebrane w 2005 r.) i Millennium Cohort Study (ur. 2000-02, dane zebrane w 2015 r.).
Wszystkim nastolatkom zadano pytania o to:
– czy próbują lub próbowali odchudzać się,
– czy byli na diecie lub ćwiczyli, aby schudnąć,
– czy uważają się, że ich masa ciała jest za niska, w normie lub za wysoka (co porównano z ich rzeczywistymi pomiarami wzrostu i masy ciała).
Uczestnicy wypełnili ankiety oceniające objawy depresji. Naukowcy odkryli, że w 2015 roku 44% i 60% wszystkich uczestników stosowało dietę lub ćwiczyło, aby schudnąć, w porównaniu z 38% i 7% w 1986 roku. Naukowcy twierdzą, że inne dowody sugerują, że zaangażowanie w energiczną aktywność fizyczną pozostawało stosunkowo stabilne wśród nastolatków w ciągu ostatnich kilku dziesięcioleci.
Jednak naukowcy sugerują, że młodzi ludzie ćwiczą z innych powodów niż wcześniej – wydaje się, że więcej nastolatków myśli o ćwiczeniach głównie jako sposobie na odchudzanie zamiast ćwiczeń dla przyjemności, kontaktów towarzyskich i dobrego samopoczucia.
Podczas gdy dziewczęta konsekwentnie częściej stosowały dietę w celu utraty masy ciała, naukowcy odkryli z biegiem lat większy wzrost wśród chłopców, którzy również coraz częściej próbowali przybrać na masie ciała. Zarówno dziewczęta, jak i chłopcy byli również bardziej skłonni do zawyżania swojej rzeczywistej masy ciała w latach 1986-2005, a nawet bardziej do 2015 roku, co zdaniem naukowców potęguje ich obawy, że zwiększone wysiłki mające na celu zmniejszenie masy ciała niekoniecznie wynikają ze zwiększonego wskaźnika otyłości.
Zgłoszone zachowania związane ze swoją sylwetką i błędne postrzeganie masy ciała były związane z objawami depresji, a wśród dziewcząt związek ten stawał się jeszcze silniejszy w ciągu trzech dekad badanych w tym badaniu. Odkrycia mogą być częścią wyjaśnienia nasilenia objawów depresji u nastolatków, które obserwowano w ostatnich dziesięcioleciach.
Postrzeganie własnej sylwetki przez młodzież:
Podobnym tematem zajęłam się pisząc pracę magisterską – m.in. analizowałam zachowania żywieniowe młodzieży, a także ich postrzeganie na temat własnej sylwetki. Ankietę przeprowadziłam wśród 97 maturzystów.
Kilka ważnych wyników:
– Większość badanych – ok. 72% – uważała, że za życiowy cel można obrać wytrwałe dążenie do posiadania umięśnionej sylwetki.
– Ok. 53% z nich stwierdziła, że jest raczej zadowolona ze swojego wyglądu.
– Stwierdzono zależność między wartością BMI a opinią na temat własnej sylwetki. Wśród badanych o masie ciała w normie 15% uważało, że ich ciało jest zaokrąglone/grube – 10 osób (15,15%). Co ważne, wśród badanych o masie ciała w normie było 26% raczej niezadowolonych i niezadowolonych z własnej sylwetki.
– 37% osób w przeszłości stosowało diety redukcyjne lub głodówki z powodu niezadowolenia z wyglądu własnego ciała. Dziewczęta były częściej niezadowolone z wyglądu własnej sylwetki niż chłopcy. Dziewczęta częściej również stosowały diety redukcyjne lub głodówki z powodu wyglądu własnego ciała.
Wiek nastoletni to czas, kiedy jesteśmy najbardziej narażeni na występowanie zaburzeń odżywiania. Mass media, social media, rówieśnicy, presja społeczna, kanony piękna, które dawno nie uległy aktualizacji, to wszystko wpływa na sposób postrzegania własnej sylwetki. Przypomina mi to konieczności edukacji żywieniowej i zdrowotnej, która już od najmłodszych lat pomagały, by kształtować nawyki zdrowotne.
Źródła:
Francesca Solmi, Helen Sharpe, Suzanne H. Gage et al. Changes in the Prevalence and Correlates of Weight-Control Behaviors and Weight Perception in Adolescents in the UK, 1986-2015. JAMA Pediatrics, 2020
