Istnieje wiele diet, które różnią się między sobą nie tylko nazwą, ale jednocześnie celem, zastosowaniem, swoją charakterystyką, a także ilością i jakością stosowanych produktów. Wśród nich główną dietą, którą powinien znać praktycznie każdy jest dieta podstawowa.
Powinna być ona stosowana przede wszystkim w przypadku osób niewymagających specjalnego żywienia dietetycznego. Jej zadaniem jest spełnianie wymagań racjonalnego żywienia ludzi praktycznie zdrowych, a więc ma między innymi spełniać zapotrzebowanie dzienne człowieka na energię i inne niezbędne składniki odżywcze, które potrzebne są do prawidłowego funkcjonowania organizmu, utrzymania właściwej masy ciała oraz zachowania zdrowia. Wielokrotnie dodatkowo stosowana jest taka dieta podstawowa na przykład względem większości pacjentów szpitali, sanatoriów czy innych zakładów leczniczych.
Dieta podstawowa w swoim wyposażeniu posiada praktycznie wszystkie produkty i potrawy oraz wszystkie techniki sporządzania posiłków. Jej główną zasadą jest różnorodność, które zapewnia organizmowi ludzkiemu wszystkie niezbędne składniki odżywcze. W przypadku stosowania jej w szpitalach ograniczona zostaje tutaj ilość potraw ciężko strawnych i wzdymających ze względu na bardzo małą aktywność fizyczną pacjentów.
Przy planowaniu jadłospisu tej diety przyjmuje się cztery lub pięć posiłków dziennie, ale nigdy nie mniej. Lepsze dla organizmu jest spożywanie większej ilości posiłków o mniejszej objętości, gdyż nie powodują one objawów pełności, przejedzenia czy wzdęcia.
Dieta podstawowa powinna być pełnowartościowa, smacznie przyrządzona, atrakcyjnie zestawiona. Posiłki powinny być spożywane regularnie, codziennie o tych samych godzinach. Jednocześnie jadłospis powinno się planować na co najmniej siedem dni, najlepiej dziesięć bądź czternaście, co daje możliwość uniknięcia powtarzania się potraw i lepszego zaopatrzenia w produkty żywnościowe.
Przykładowy jadłospis na jeden dzień przy diecie podstawowej mógłby wyglądać tak:
- I śniadanie – kawa złożowa z mlekiem, pieczywo mieszane z masłem, ser twarogowy z cebulką, jabłko
- II śniadanie – chleb z pasztetem drobiowym, sałatka jarzynowa, herbata zielona
- Obiad – zupa krem z selerów z grzankami, ryba smażona, ziemniaki puree, sałatka z czerwonej kapusty, kompot mieszany
- Kolacja – klopsiki w sosie z makaronem, surówka z marchwi z chrzanem, placek drożdżowy z kruszonką i herbata z mlekiem.
