Cholesterol to związek organiczny obecny w każdej komórce naszego organizmu (pochodne cholesterolu). Decyduje o wielu właściwościach naszych komórek. Większość ludzi nazywa tak lipoproteiny występujące w osoczu krwi – w tym właściwy cholesterol.
Czym jest cholesterol? Dlaczego należy się nim zainteresować? Czy cholesterol jest zły? Czy moje serce potrzebuje cholesterolu?
Może być dobry albo zły
Wyróżniamy dwa rodzaje cholesterolu – dobry i zły.
Zły cholesterol to LDL (lipoproteidy o niskiej gęstości). Odkłada się w tkankach, jest transportowany z wątroby. Powoduje osadzanie się cholesterolu na ściankach tętnic – zwłaszcza wieńcowych (odżywiających serce) – przez co jest bardzo niebezpieczny dla naszego zdrowia. Prowadzi to do miażdżycy, chorób wieńcowych, zawału serca. Zawarty jest w nasyconych kwasach tłuszczowych (zawartych produktach pochodzenia zwierzęcego – mięso, masło, tłuste mleko).
Dobry cholesterol nazywamy HDL (lipoproteidy o wysokiej gęstości). Jest “przeciwieństwem” LDL. Transportuje cholesterol do wątroby. W wątrobie jest on neutralizowany, wydalany. Dzięki HDL można cofnąć działanie złego cholesterolu – usunąć go z tętnic – hamuje rozwój miażdżycy naczyń krwionośnych – zwłaszcza wieńcowych.
Skąd on się bierze?
Zły cholesterol pobieramy wraz z żywnością. Tłuste produkty pochodzenia zwierzęcego zawierają dużo cholesterolu. Produkty roślinne, nawet bardzo tłuste, zawierają mniej złego cholesterolu. Najwięcej złego cholesterolu zawiera:
- jajko (głównie w żółtku)
- mięso
- szpik kostny
- łosoś
- masło
- sery
- śmietana (tłusta)
Prawidłowe stężenie cholesterolu
Prawidłowe stężenie cholesterolu we krwi (osoby dorosłe). Badanie ilości cholesterolu wykonuje się w trakcie ogólnego badania krwi.
Cholesterol zły – LDL (wartości mniejsze stanowią lepszy wynik)
Norma: Poniżej 135 mg/dl
Podwyższony poziom: 135-155 mg/dl
Poziom niewłaściwy: Więcej niż 155 mg/dl
Cholesterol dobry -HDL
Norma 35-70 mg/dl (u kobiet do 80 mg/dl)
Stężenie całkowite cholesterolu
Norma: Poniżej 200 mg/dl
Podwyższony poziom: 200-250 mg/dl
Poziom niewłaściwy: Więcej niż 250 mg/dl
Co robić gdy mam za wysoki poziom cholesterolu?
W przypadku, gdy w naszej krwi stężenie cholesterolu jest za wysokie należy zmienić dietę na niskocholesterolową. Ważne jest również unikanie palenia papierosów (zarówno biernego i czynnego palenia papierosów), unikanie stresu oraz zwiększenie aktywności fizycznej – ćwiczenia.
Dieta niskocholesterolowa polega na ograniczeniu produktów zwiększających stężenie cholesterolu, takich jak:
- tłuste mleko i tłuste produkty mleczne (sery tłuste, masło, śmietana),
- tłuste mięso, smalec i podroby,
- jajka,
- utwardzane margaryny i tłuszcze,
- ryby słodkowodne,
- produkty smażone (np. frytki, pączki),
- słodycze, miód, dżem,
- majonez,
- makaron,
- napoje gazowane (słodzone).
Powyższe produkty warto zastąpić poniższymi wyrobami:
- jogurt naturalny, kefir, chudy ser,
- pieczywo pełnoziarniste (ciemne),
- czerwone wino,
- ryby morskie,
- oleje roślinne (nie utwardzane), np. oliwa,
- warzywa i owoce,
- soki naturalne (niesłodzone, bez barwników),
- herbata zielona,
- ryż.
Ponadto dozwolone jest spożywanie chudego mięsa, orzechów, gorzkiej czekolady, mleka niskotłuszczowego, jasnego pieczywa.
