Ponieważ w większości przypadków nadmierna masa ciała jest kojarzona głównie z problemami estetycznymi, pierwszą odpowiedzią będzie NIE.
Wyobraź sobie jednak sytuację, kiedy dodatkowo nosisz 5,10 lub więcej kilogramów. Jest Ci wtedy ciężko, szybko się męczysz, brakuje Ci energii, masz kłopoty z poruszaniem się, czujesz ból stawów i kręgosłupa. Tak właśnie wygląda nadwaga, tylko że noszenie ciężaru trwa cały czas i doprowadza do zmian w funkcjonowaniu organizmu.
- Występowanie nadciśnienia tętniczego jest prawie 3-krotnie wyższe u osób z nadwagą niż u osób o prawidłowej masie ciała. Aby zapewnić ukrwienie większej masy ciała serce musi wykonać większy wysiłek a układ krążenia musi pokonać większy opór tkanek. Do nadciśnienia przyczynia się także miażdżyca naczyń, która powoduje ich zwężenie i zwiększony opór dla krwi.
Choroba wieńcowa
- Otyłość jest trzecim co do ważności czynnikiem ryzyka choroby wieńcowej po wieku i podwyższonym poziomie cholesterolu. 40% przypadków choroby wieńcowej jest związane z nadwagą. Przyczyną choroby wieńcowej jest miażdżyca naczyń serca oraz przerost mięśnia sercowego. Mięsień sercowy przerasta, ponieważ musi wykonać dodatkową pracę, żeby zaopatrzyć w krew dodatkowe kilogramy tkanki tłuszczowej. Powiększone serce potrzebuje więcej tlenu a naczynia wieńcowe są zwężone z powodu miażdżycy. Nadwaga poważnie zwiększa ryzyko zgonu z powodu choroby wieńcowej ale też jest jednym z nielicznych czynników ryzyka, na które mamy wpływ.
- Otyli pacjenci spożywają zbyt wiele tłuszczu. Jest on nie tylko odkładany w postaci tkanki tłuszczowej ale jest źródłem cholesterolu, który następnie jest odkładany w ścianach naczyń.
- Niezależnie od wartości ciśnienia tętniczego, u osób otyłych częściej występują zakrzepy w naczyniach mózgowych powodujące udar mózgu. Dodatkowym zagrożeniem jest miażdżyca naczyń oraz podwyższone ciśnienie krwi.
- Nadwaga powoduje zaburzenia oddychania na skutek mechanicznego ograniczenia ruchomości klatki piersiowej. Dochodzi wtedy do zmniejszonego nasycenia krwi tlenem, pojawiają się bezdechy. Najbardziej groźnym powikłaniem jest tzw. zespół bezdechu w czasie snu. Jego głównym objawem jest chrapanie a następstwami niewyspanie, zaburzenia pamięci i koncentracji, uczucie zmęczenia, senność w czasie dnia. Udowodniono, że właśnie epizody senności w ciągu dnia mogą być przyczyną wypadków drogowych.
- U osób z nadwagą żółć wydzielana przez wątrobę jest bardziej zagęszczona na skutek spożywania większej ilości tłuszczów. Sprzyja to powstawaniu kamieni żółciowych.
Rak sutka
- Rozwój raka sutka jest spowodowany nadmiarem estrogenów. Estrogeny powstają w tkance tłuszczowej i jeżeli jest jej więcej, więcej estrogenów jest uwalnianych do ustroju. Zagrożenie jest szczególnie wysokie u kobiet w okresie menopauzy.
- Podobnie jak rak sutka, rak trzonu macicy jest zależny od aktywności estrogenów, które powstają w tkance tłuszczowej.
- Jest najczęstszym schorzeniem, na jakie zapadają osoby z nadwagą i otyłością. Około 90% otyłych pacjentów z nadwagą choruje na cukrzycę typu II. Cukrzyca typu II jest schorzeniem zależnym w dużej mierze od sposobu odżywiania się. Spożyte tłuszcze nie tylko są odkładane w postaci tkanki tłuszczowej ale muszą być poddane przemianom zależnym od insuliny.
- U pacjentów z nadwagą występuje oporność komórek tkanki mięśniowej na działanie insuliny. Otłuszczone tkanki są niewrażliwe na działanie insuliny. Dodatkowo insulinooporność jest spotęgowana przez pewien rodzaj kwasów tłuszczowych, uwalnianych z tkanki tłuszczowej. Im mniejsza jest wrażliwość tkanek na insulinę, tym większe jest jej wydzielanie przez trzustkę. Ponieważ zdolności organizmu do produkcji insuliny są ograniczone, jej nadmierne wydzielanie prowadzi do wyczerpania się zasobów. Powstawaniu cukrzycy typu II w największej mierze sprzyja spożywanie nadmiernej ilości wysokoenergetycznych pokarmów oraz brak aktywności fizycznej.
- Nadmierna masa ciała powoduje nadmierne obciążenia i uszkodzenia mechaniczne stawów. Uszkodzenia najczęściej dotyczą stawów kolanowych, biodrowych oraz kręgów. Około 50% otyłych pacjentów skarży się na bóle pleców i dyskopatię. Dolegliwości bólowe zmuszają chorych do prowadzenia siedzącego trybu życia i zmniejszają sprawność fizyczną.
Jakość życia
- Ogólna jakość życia jest upośledzona przez dolegliwości fizyczne, ograniczenia w wykonywaniu codziennych czynności i schorzenia towarzyszące otyłości. Wszystkie te czynniki ograniczają aktywność pacjenta i w rezultacie powodują dalsze przybieranie na wadze.
Otyłość zwiększa ryzyko zgonu
- Otyłość nie tylko upośledza stan zdrowia i obniża jakość życia, ale też może skracać życie. Liczne badania i dane towarzystw ubezpieczeniowych wykazują zależność pomiędzy masą ciała a ryzykiem zgonu z powodu chorób towarzyszących otyłości. Im dłużej trwa otyłość, tym większe jest ryzyko zgonu. Najczęstszymi przyczynami zgonów są schorzenia układu krążenia, nowotwory i choroby układu oddechowego.
